رنگ‌آمیزی به روش ون‌گیسون

هنگام بررسی یک نمونه بافت زیر میکروسکوپ نوری، تشخیص سلول‌های مختلف و بافت‌ها اغلب دشوار است، زیرا معمولاً بی‌رنگ هستند. بنابراین برای مشاهده، تجزیه و تحلیل واضح‌تر سلول‌ها از تکنیک‌های رنگ‌آمیزی استفاده می‌شود. رنگ‌های اختصاصی برای شناسایی و نشان دادن ساختارها و بافت‌های خاصی استفاده می‌شوند که توسط تکنیک هماتوکسلین-ائوزین (H&E) قابل مشاهده نیستند. رنگ‌آمیزی به روش ون گیسون (VAN GIESON) از این قبیل رنگ‌آمیزی‌ها است.

آشنایی با روش رنگ‌آمیزی ون گیسون

رنگ‌آمیزی ون‌گیسون یک تکنیک بسیار رایج در آزمایشگاه‌های هیستوپاتولوژی است که برای برجسته کردن تفاوت بین کلاژن و سایر بافت‌های همبند مانند بافت‌های عضلانی استفاده می‌شود. این رنگ از مخلوط اسید پیکریک (picric acid) و اسید فوشین (acid fuchsin) تشکیل شده است که به نمونه‌ی بافت نفوذ کرده و باعث قرمز شدن کلاژن می‌شوند. بافت‌های عضلانی اطراف و سلول‌های خونی به رنگ زرد قابل مشاهده خواهند بود.

مولکول‌های اسید پیکریک بسیار کوچک هستند، بنابراین به انواع بافت‌ها نفوذ می‌کنند. با این حال، این رنگ تنها در گلبول‌های قرمز و عضله حفظ می‌شوند.

اسید فوشین دارای مولکول‌های بزرگتری است و با نفوذ به کلاژن، مولکول‌های اسید پیکریک را جابجا می‌کند. این باعث می‌شود که کلاژن متفاوت از عضله و گلبول‍‌های قرمز خون رنگ آمیزی شود. مزیت اصلی رنگ‌آمیزی ون گیسون این است که تضاد شدیدی بین کلاژن (قرمز) و هر چیز دیگری (زرد) ایجاد می‌کند.

۱. مواد مورد استفاده در رنگ‌آمیزی ون‌ گیسون

توجه داشته باشید که در این مطلب از رنگ‌آمیزی ون گیسون برای برش‌های ۵ میکرومتری بلوک پارافین‌ استفاده شده است.

۱-۱. فیکساتیو: بافر فرمالین خنثی ۱۰ ٪

۲-۱. محلول هماتوکسیلین آهنWeigert

آماده‌سازی استوک محلول A:

هماتوکسیلین——————۱ گـــــــرم

الکل ۹۵٪ ——————۱۰۰ میلی‌لیتر

آماده‌سازی استوک محلول B:

کلرید فریک محلول در آب ۲۹% ———۴ میـلی‌لیتر

آب مقطر ——————————۹۵ میلی‌لیتر

اسید هیدروکلریک غلیظ ——————۱ میـلی‌لـیتر

قسمت‌های مساوی محلول استوک A و B را مخلوط کنید. این محلول برای ۳ ماه پایدار است و استفاده از آن بعد از گذشت ۴ ماه از زمان آماده‌سازی توصیه نمی‌شود.

۳-۱. محلول ون گیسون

اسید فوشین محلول در آب C.I. 42685ء,۱% —————— ۴  میـلی‌لیتر

اسید پیکریک محلول در آبِ اشباع شده————————۴۰  میـلی‌لیتر

۲. مراحل رنگ‌آمیزی

شکل ۱. مراحل رنگ‌آمیزی ون‌گیسون

۱. مراحل پارافین‌زدایی و هیدراسیون بافت را انجام دهید.

۲. لام را به مدت ۵ دقیقه درون محلول هماتوکسیلین آهن Weigert قرار دهید.

۳. لام را برای مدت کوتاهی زیر آب شیر بشویید و سپس دو مرتبه با آب مقطر آبکشی کنید.

۴. سپس لام را به مدت ۳ دقیقه در تماس با محلول ون گیسون قرار دهید.

۵. مراحل دهیدراسیون را با استفاده از درجات مختلف الکل از جمله الکل خالص و الکل ۹۵ % انجام دهید.

۶. لام را با استفاده از زایلین شفاف (clear) کنید.

۳. نتایج رنگ آمیزی

کلاژن ——————————————————————— قرمز

سیتوپلاسم، عضله، فیبرین و گلبول قرمز خون ——————————— زرد

هسته‌ ——————————————————————— آبی تیره

شکل ۲. رنگ‌آمیزی ون گیسون- از بین رفتن فیبر الاستیک در درم فوقانی و میانی – پوست

شکل ۳. رنگ‌آمیزی ون گیسون در بافت کبد

شکل ۴. رنگ‌آمیزی ون گیسون در بافت پوست

برگرفته از مجله پل ایده‌آل پارس