|
پاتولوژی یعنی چه و پاتولوژیست کیست؟
کلمه پاتولوژی از کلمه یونانی پاتو (بیماری ) و لوژی (علم مطالعه) تشکیل شده است. علم پاتولوژی یعنی علم بررسی بیماری‌ها و در سه حیطه قابل بیان است.
General Pathology: آسیب‌شناسی عمومی
Anatomical Pathology: آسیب‌شناسی تشریحی
Clinical pathology:آسیب‌شناسی بالینی
آسیب‌شناسی عمومی
یک زمینه علمی وسیع و پیچیده است که به دنبال تفهیم مکانیسم آزار در سطح سلولی و مولکولی می‌گردد. حوزه مطالعه شامل سازگاری سلولی با ازار نکروز التهاب ترمیم زخم و بدخیمی‌ها و اختلالات تغذیه‌ای و اختلالات عمومی در مکانیسم‌های بدن می‌باشد. این پایه و اساس پاتولوژی را تشکیل می‌دهد. کاربرد این علم در تشخیص بیماری‌های انسانی می‌باشد.علم پاتولوژی به دو دسته پاتولوژی آناتومیکال و کلینیکال تقسیم می‌شود.
آسیب‌شناسی تشریحی :
یک شاخه تخصصی از پزشکی است که به تشخیص بیماری‌ها براساس ظاهر ارگان‌ها، ریزبینی و مشخصات ایمونولوژیک و مولکولی ارگان‌ها، بافت‌ها و تمام بدن (اتوپسی) می‌پردازد. آسیب‌شناسی تشریحی خود به چند زیر گروه تخصصی (فوق تخصصی) تقسیم می‌شوند شامل آسیب‌شناسی سرجیکال و سیتوپاتولوژی.
اگر کسی بخواهد در رشته پاتولوژی کار کند بایستی ابتدا دوره پزشکی دکترای حرفه‌ای را به اتمام برساند و بعد از شرکت و قبولی در امتحان دستیاری و گذراندن دوره ۴ ساله پاتولوژی و پس از اخذ مدرک دکترای تخصصی پاتولوژی در این زمینه کاری فعالیت کند. آسیب‌شناسی تشریحی یکی از شاخه‌های آسیب‌شناسی است. که در آن با بررسی ماکروسکوپی، میکروسکوپی و سایر روش‌ها، به تشخیص بیماری‌ها و نئوپلاسم‌ها پرداخته می‌شود. اغلب پاتولوژیست‌ها در هر دو زمینه تشریحی و بالینی کار می‌کنند.
آسیب‌شناسی بالینی :
شاخه‌ای از علم پزشکی تخصصی است که به تشخیص بیماری‌ها براساس آنالیز آزمایشگاهی مایعات بدن مثل خون، ادرار، و بافت‌ها با استفاده از شیمی، میکروبیولوژی، خونشناسی و آسیب‌شناسی مولکولی می‌پردازد. پاتولوژیست کلینیکال در ارتباط نزدیک با تکنولوژی‌های پزشکی و پزشکان دیگر کار می‌کند تا دقت کامل حاصل شود و صحت آزمایشات به حداکثر رسیده باشد.
آسیب‌شناسی به عنوان یک تخصص پزشکی:
پاتولوژیست‌ها پزشکانی هستند که تشکیل بیماری‌ها را براساس بیوپسی (نمونه برداری) یا آنالیز مایعات بدن می‌دهند. تشخیص اکثر سرطان‌ها با پاتولوژیست‌ها می‌باشد. پاتولوژیست آناتومیکال بیوپسی‌های بافتی را بررسی می‌کند. بعضی پاتولوژیست‌ها در زمنیه ژنتیک تخصص می‌گیرند که می‌توانند برای مثال بهترین درمان مناسب برای نوع خاص سرطان را مشخص کنند. پاتولوژیست‌ها با سایر پزشکان کار می‌کنند تا مراقبت‌های پزشکی بیماران را بهبود ببخشند.
پاتولوژیست‌ها ممکن اتوپسی بیماران خواسته شده را انجام دهند تا علت مرگ را کشف کنند. نتایج اتوپسی می‌تواند به بیماران زنده کمک کند تا به عنوان مثال یک بیماری ارثی ناشناخته در یک خانواده را تشخیص دهد.
پاتولوژیست‌ها هسته مرکزی نظام دانشکده‌های پزشکی هستند و همچنین به عنوان مدیر آزمایشگاه پزشکی (شامل آسیب‌شناسی تشریحی، بیوشیمی، میکروبیولوژی، سیتولوژی و بانک خون و..) نقش مهمی در توسعه و رشد سیستم‌های مراقت بهداشتی و اطلاعاتی پزشکی ایفا می‌کنند.
پاتولوژی یک تخصص پزشکی بینظیر است. پاتولوژی تمامی شاخه‌های پزشکی را لمس می‌کند در واقع بیشتر از ۷۰% تمامی تصمیمات در زمینه تشخیص و درمان بیماران، بستری بیماران و ترخیص آنها با توجه به نتایج گزارش پزشک پاتولوژیست انجام می‌شود.
پاتولوژی تشریحی
مهمترین کار پاتولوژیست‌های آناتومیکال را آسیب‌شناسی جراحی تشکیل می‌دهد. کار در حوزه آسیب‌شناسی تشریحی معمولاً ترکیبی از ظاهر (ماکروسکوپی) نمونه و بافت‌شناسی (میکروسکوپی) نمونه بافتی است و ممکن است نیاز به ارزیابی مولکولی یا ایمونوهیستوشیمی یا سایر تست‌های آزمایشگاهی نیز برای تشکیل باشد.
Specimens (نمونه‌ها): دو نوع اصلی نمونه برای پاتولوژی ارسال می‌شود ۱-بیوپسی‌ها ۲- برداشت‌های جراحی.
بیوپسی یک قطعه کوچکی از بافت است که به طور اولیه برای تشخیص آسیب‌شناسی گرفته می‌شود اکثراً منجر به تشکیل قطعی می‌شود. در بیوپسی incisional با پروسه جراحی قسمتی از بافت مشکوک خارج می‌شود و برای آسیب‌شناسی ارسال می‌شود. در بیوپسی اکسیژنال در پروسه جراحی تمام بافت مشکوک خارج می‌شود و یا رزکسیون به قصد درمان جراحی انجام می‌شود. در بیوپسی اکسیژنال، برداشت ضایعات پوستی و پولیپ‌های دستگاه گوارشی نیز معمول است.
تشخیص و گزارش پاتولوژی شامل ارائه اطلاعات راجع به ظاهر و مشخصات میکروسکوپی، تشخیص ضایعه، تعیین نوع تومورها، درجه و مرحله تومورها، ارائه اطلاعاتی راجع به آزمایش‌های پیشرفته‌تر مانند ایمنوهیستوشیمی و پاتولوژی مولکولی است.
در پایان قابل ذکر است که فردی که متخصص پاتولوژی می‌باشد فردی است که در رشته پزشکی دارای مدرک پزشکی عمومی بوده و به عنوان دوره تخصص را به مدت 4 سال در یکی از دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور گذرانده و قادر به تاسیس آزمایشگاه پاتوبیولوژی می‌باشد که مشتمل بر آزمایشات معمول در آزمایشگاه‌های تشخیص طبی به اضافه آزمایشگاه پاتولوژی می‌باشد
برگرفته از مطالب آزمایشگاه مایسا
|